Kỷ lục của giá vàng và tác động

Nếu lịch sử lặp lại thì giá vàng, hiện đang ở trong giai đoạn cao nhất trong lịch sử, có thể rớt mạnh bất cứ lúc nào.


Giá vàng đã tăng liên tục trong hơn 10 năm qua bắt đầu từ tháng 9-1999, từ mức 251 đô la Mỹ/oz. Kể từ năm 2008, giá vàng được “hỗ trợ” bởi khủng hoảng và suy thoái kinh tế, đã tăng “phi mã” và liên tiếp thiết lập các kỷ lục của kỷ lục trước khi đạt mốc cao nhất trong lịch sử vào ngày 17-9-2010, đạt 1.283 đô la Mỹ/oz, làm bàng hoàng giới đầu tư lẫn các chuyên gia.

Tại Việt Nam, giá vàng trong tháng 9 này cũng đang ở mức cao nhất trong lịch sử khi các đơn vị kinh doanh vàng công bố giá vàng đã vượt qua 30 triệu đồng/lượng.

Giá vàng - kỷ lục của kỷ lục

Giá vàng đạt kỷ lục mọi thời đại trong tháng 9-2010 sau khi có thông tin FED (Cục Dự trữ liên bang Hoa Kỳ) tiếp tục hỗ trợ kinh tế Mỹ bằng cách gia tăng chính sách “nới lỏng có định lượng”. Còn IMF cho rằng chính phủ của các nền kinh tế lớn dường như vẫn chưa “bốc đúng thuốc” chữa trị suy thoái, trong khi chính phủ các quốc gia châu Âu sẽ tiếp tục mua vào trái phiếu nhằm hỗ trợ phục hồi kinh tế. Điều này làm đồng đô la Mỹ mất giá mạnh so với hầu hết các đồng tiền chính.

Đặc biệt là sự can thiệp của Chính phủ Nhật vào tỷ giá đồng yen bằng cách bán mạnh đồng tiền này (thông tin cho biết Nhật đã bán ra từ 200-300 tỉ yen để mua vào đô la Mỹ). Đồng yên giảm mạnh thúc đẩy giới đầu tư chuyển sang vàng góp phần đưa giá đi lên (đồng yen vốn cũng được xem là nơi trú ẩn an toàn cùng với vàng). Nhân cơ hội này vàng cũng tăng giá vượt mốc lịch sử 1.265 đô la Mỹ hồi tháng 6-2010 để đi lên 1.275 đô la Mỹ/oz.

Trong năm 2010, các tổ chức lớn, các chuyên gia uy tín trên thế giới liên tục đưa ra các mốc dự báo giá vàng sẽ vượt 1.300-1.500 thậm chí là 2.000 đô la Mỹ/oz trong vòng 1-2 năm nữa. Như vậy giá vàng liệu có còn khả năng tiếp tục phá vỡ kỷ lục của chính nó như các giới chuyên môn nhận định?

Vàng là tài sản có giá trị toàn cầu nên rất nhạy cảm với các thông tin kinh tế thế giới.

Vàng vốn được giới đầu tư xem là kênh đầu tư an toàn chống lại lạm phát, khủng hoảng, suy thoái, sự mất giá của tiền tệ. Đồng thời vàng cũng được xem là nơi trú ẩn của dòng tiền và là “vịnh tránh bão”.

Bởi thế vàng đột nhiên “lên tiếng” một cách mạnh mẽ từ năm 2008 là kết quả của nhu cầu đầu tư an toàn vào vàng tăng lên do lo ngại khủng hoảng kinh tế và hiện nay là nguy cơ suy thoái kép.

Các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới vẫn duy trì lãi suất đồng tiền của mình ở mức thấp trong nhiều tháng nay và tăng cường đa dạng hóa dự trữ ngoại hối của họ, trong đó vàng đóng vai trò chủ đạo.

Đồng thời nhu cầu sử dụng vàng trang sức, vàng vật chất gia tăng từ các lễ hội, mùa cưới của các quốc gia lớn trên thế giới, cùng với dự trữ vàng tại các quỹ đầu tư vàng liên tục đứng ở mức cao, như trữ lượng vàng của quỹ đầu tư vàng hoán đổi lớn nhất thế giới hiện nay là SPDR Gold Trust đạt xấp xỉ khoảng 1.300 tấn cũng góp phần thúc đẩy sự tăng giá của vàng.

Tác động của giá vàng đến nền kinh tế

Việc giá vàng tăng cao sẽ ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế thế giới lẫn Việt Nam. Giá vàng quá cao sẽ làm giảm phần nào nhu cầu dự trữ và sử dụng vàng (như nhu cầu sử dụng vàng khu vực Trung Đông đang sụt giảm), tỷ giá trên thị trường tiền tệ thế giới sẽ biến động mạnh theo giá vàng, chính sách lãi suất của các quốc gia cũng cần phải liên tục điều chỉnh cho phù hợp.

Giá vàng tăng cao cũng cho thấy nhu cầu đầu tư an toàn vẫn còn mạnh và sẽ thu hút dòng tiền đổ vào kênh đầu tư này. Điều này sẽ làm hạn chế dòng tiền chảy vào nền kinh tế, cản trở kinh tế tăng trưởng.

Ngoài ra giá vàng tăng cũng tác động đến giá cả của các loại hàng hóa khác, làm chúng liên tục biến động, ảnh hưởng đến quá trình phục hồi kinh tế hiện nay. Thị trường chứng khoán, vốn được xem là thước đo sức khỏe của nền kinh tế cũng sẽ khó có sự gia tăng bền vững khi kinh tế thiếu tăng trưởng.

Giá vàng thế giới tăng mạnh làm giá vàng tại Việt Nam cũng tăng mạnh. Giá vàng trong nước tăng, ngoài việc gây áp lực lên giá các loại hàng hóa, cũng sẽ làm thị trường bất động sản bị ảnh hưởng, do hiện nay vẫn còn nhiều giao dịch trên thị trường này được định giá bằng vàng.

Bao giờ đến điểm dừng?

Khả năng giá vàng điều chỉnh trong ngắn hạn là không dễ dàng khi nhiều yếu tố cơ bản và cả yếu tố đầu cơ vẫn tiếp tục hỗ trợ cho vàng. Tuy nhiên xét về dài hạn thì khả năng vàng lên những mức kỷ lục mới như đánh giá của giới phân tích cũng không đơn giản, bởi vì vàng dù được xem là “vịnh tránh bão” nhưng bão lại rất hay… đến vịnh. Trong lịch sử, một khi giá vàng tăng quá nóng vượt ra khỏi các yếu tố hỗ trợ thông thường thì khi điều chỉnh mức điều chỉnh cũng sẽ làm bàng hoàng không kém.

Lịch sử đã chứng minh điều này khi năm 1980 sau khi đạt mốc 850 đô la Mỹ/oz giá vàng đã liên tục đi xuống trong suốt 20 năm (về 251 đô la Mỹ/oz vào năm 1999) và chỉ đi lên thật sự từ năm 2001 sau sự kiện 11-9, tăng mạnh trong giai đoạn 2003-2004 khi chiến tranh vùng Vịnh xảy ra và tiếp tục tăng cho đến ngày nay khi khủng hoảng kinh tế bùng nổ cộng với nguy cơ suy thoái kép.

Tuy nhiên, giai đoạn hơn 20 năm giảm giá của vàng đã làm cho nhiều nhà đầu tư phải chịu thua lỗ lớn mà cho đến tận ngày nay vẫn chưa thể “huề vốn”. Bởi vì mặc dù giá vàng năm 1980 ở mức cao nhất chỉ là 850 đô la/oz nhưng theo tính toán của một số ngân hàng đầu tư lớn trên thế giới và WGC (Hội đồng Vàng thế giới) thì giá vàng thời điểm cao nhất năm 1980 tương ứng với khoảng 3.500 đô la/oz vào năm 2010. Như vậy nếu có ai giữ vàng trong suốt 30 năm nay vẫn chưa thể lấy lại được “nửa tiền”.

Gần đây nhất là năm 2008 giá vàng đạt “đỉnh” 1.030 đô la Mỹ ngày 17-3-2008 sau đó đã đảo chiều rất mạnh xuống còn 680 đô la Mỹ vào tháng 10 cùng năm đó. Ở cả hai thời điểm này vàng đã tăng vượt ra khỏi yếu tố hỗ trợ thông thường khi các hoạt động đầu cơ gia tăng quá mức.

Giá vàng hiện nay đã đạt đỉnh của chu kỳ 30 năm (đỉnh của chu kỳ trước đó là năm 1980). Và nếu lịch sử lặp lại thì giá vàng, hiện đang ở trong giai đoạn cao nhất trong lịch sử, có thể rớt mạnh bất cứ lúc nào. Tiếng nói của lịch sử cũng là một lời cảnh báo.

Theo Phan Dũng Khánh
TBKTSG