Wikipedia mừng sinh nhật 10 tuổi - những mục tiêu mới cho tương lai
Vào ngày 15/01 vừa qua, trang web Wikipedia đã đón mừng sinh nhật lần thứ 10. Kể từ khi ra đời năm 2001, đến nay Wikipedia đã phát triển thành trang bách khoa toàn thư trực tuyến lớn nhất thế giới với hơn 17,8 triệu bài viết do người dùng đóng góp. Trong bài viết này, chúng ta hãy cùng nhìn lại 1 thập kỷ hình thành và phát triển của Wikipedia cũng như những định hướng mới của họ trong tương lai.
10 năm - 1 chặng đường
2000
Dự án Nupedia - tiền thân của Wikipedia - được khởi động bởi công ty quảng cáo trực tuyến Bomis do Jimmy Wales, Tim Shell và Michael E.Davis làm chủ. Triết lý ban đầu của Nupedia là sẽ nhận bài viết từ những tác giả tình nguyện có trình độ chuyên môn cao, sau đó kiểm duyệt và đăng tải trên trang web. Mặc dù Nupedia được điều hành bởi tổng biên tập Larry Sanger - một tiến sĩ triết học - và một đội ngũ biên tập viên nhưng trong năm đầu tiên, trang web chỉ đăng được 12 bài viết - một tốc độ "rùa bò".
2001
Vào tháng 01/2001, một dự án phụ của Nupedia được phát triển với tên gọi Wikipedia. Điểm mới của Wikipedia là cho phép đóng góp thêm thông tin, nội dung vào bài viết trước khi đưa vào kiểm duyệt chuyên môn. Ngày 12 - 13/01/2001, tên miền wikipedia.com và wikipedia.org lần lượt được đăng ký và ngày 15/01/2001 chính thức trở thành ngày khai sinh dịch vụ bách khoa toàn thư Wikipedia với băng thông và server được đặt tại San Diego, California. Các phiên bản tiếng Pháp, Đức, Thụy Điển, Ý... ra đời sau đó. Phương châm của Wikipedia ngay từ ngày đầu ra mắt là "trung lập về quan điểm".
2002
Công ty Bomis chấm dứt đầu tư vào Wikipedia, cùng với sự ra đi của tổng biên tập Larry Sanger do bất đồng quan điểm với Jimmy Wales. Trang Thư viện Bách Khoa Toàn Thư (Enciclopedia Libre) được xây dựng độc lập, dựa trên nền bộ mã gốc của trang Wikipedia phiên bản Tây Ban Nha. Cùng lúc đó, phần mềm di động đầu tiên của Wikipedia có tên Mediawiki ra đời. Dự án từ điển Wiki (Wiktionary) được triển khai và kể từ đây, tất cả các bài viết và nội dung trên Wikipedia sẽ được đặt dưới những quy định của bộ tiêu chuẩn Manual of Style.
2003
Trang Wikipedia phiên bản tiếng Anh đạt 100.000 bài viết (phiên bản tiếng Đức đạt 10.000 bài). Tổ chức Wikimedia Foundation được thành lập. Wikipedia chính thức có logo mới với biểu tượng là các miếng ghép hình vào quả cầu (được sử dụng cho đến nay). Tại Munich, Đức, cuộc gặp mặt đầu tiên của các thành viên Wikipedia được tổ chức. Một số thành viên chủ chốt của Wikipedia như Florence Devouard, Fred Bauder...cùng nhau lập ra ủy ban kiểm soát (Arbitration Committee) với mục đích theo dõi, kiểm soát hoạt động biên tập của các biên tập viên.
2004
Số lượng bài viết tăng đến chóng mặt, từ 500.000 bài sau một năm đã lên đến trên 1 triệu bài với hơn 100 ngôn ngữ khác nhau (trang tiếng Anh chiếm gần 50% số lượng bài viết). Server của Wikipedia được chuyển từ California sang Florida, một số tính năng mới như trang phân loại (Categories) được giới thiệu. Vào tháng 6, Trung Quốc là quốc gia đầu tiên chặn truy cập đối với Wikipedia trong vòng 2 tuần. Cũng trong năm nay, lần đầu tiên nội dung trên Wikipedia được trích dẫn và sử dụng trong một phiên tòa tại Mỹ.
2005
Cổng thông tin đa ngôn ngữ cho trang web được xây dựng, Wikipedia trở thành trang web được tham khảo nhiều nhất trên Internet (theo Hitwise). Vào tháng 10, Trung Quốc chặn Wikipedia lần thứ 2. Bên cạnh đó, trang web cũng dính scandal đầu tiên khi 1 tiểu sử cá nhân đăng trên Wikipedia bị bóp méo với dụng ý xấu trong suốt nhiều tháng liền trước khi bị phát hiện. Sau vụ việc này, Wikipedia đã tăng cường các công tác kiểm tra, kiểm soát các nội dung liên quan đến lý lịch và tiểu sử của các cá nhân.
2006
Sau 6 năm hoạt động, Wikipedia đạt 1,5 triệu bài viết, chính thức trở thành một thương hiệu được đăng ký bởi Wikimedia Foundation. Trang web lại dính vào những vụ scandal liên quan đến các hạ nghị sĩ Mỹ cố gắng "làm sạch" lý lịch của mình. Một số tính năng mới được tích hợp, trong đó đáng chú ý là chức năng "giám sát" - cho phép loại bỏ những bài viết có nội dung xấu. Trong năm nay, Wikipedia được xếp vào danh sách các thương hiệu toàn cầu hàng đầu thế giới.
2007
Wikipedia tiếp tục phát triển với hơn 5 triệu tài khoản được đăng ký. Nếu tính tổng tất cả các phiên bản, Wikipedia có hơn 7,5 triệu bài viết với xấp xỉ 250 ngôn ngữ, số lượng bài viết mới trung bình trên trang tiếng Anh đạt 1.700 bài/ngày. Tên miền wikipedia.org đạt vị trí thứ 10 trong danh sách các trang web được truy cập nhiều nhất trên Internet bất chấp những scandal về lý lịch cá nhân vẫn tiếp tục đeo bám.
2008
Một năm khá yên ả với Wikipedia, ngoại trừ dấu mốc 10 triệu bài viết được duyệt và đăng tải (riêng phiên bản tiếng Anh đã chiếm 2,5 triệu bài).
2009
Số lượng bài viết tăng lên 14 triệu chỉ sau 1 năm (phiên bản tiếng Anh đạt 3 triệu bài). Một tin không vui xảy ra trong quý 1 khi có đến 49.000 biên tập viên tình nguyện đơn phương chấm dứt làm việc cho Wikipedia. Đến tháng 5, hội đồng xét duyệt của Wikipedia quyết định chặn IP của tổ chức Nhà Thờ Khoa Luận Giáo (Church of Scientology) vì những bài viết tự tô vẽ bản thân của các nhà khoa luận học (scientologist). Sau đó, một cuộc chiến giữa 2 phe ủng hộ và phản đối Nhà Thờ Khoa Luận Giáo đã diễn ra trên Wikipedia với kết cục là 2 bên đều bị xử lý.
2010
Vào ngày 24/03, server Wikipedia Châu Âu bị sập do lỗi nóng máy. Các server chính ở Florida cũng bị sập, dẫn đến Wikipedia bị tê liệt trên phạm vi toàn cầu. Dù được khắc phục ngay sau đó, nhưng ở một số vùng, tốc độ truy cập vẫn bị ảnh hưởng. Đến ngày 13/05, Wikipedia được nâng cấp giao diện mới với logo và công cụ định vị mới. Bài viết thứ 3,5 triệu trên phiên bản tiếng Anh được đánh dấu vào ngày 12/12.
Sinh nhật 10 tuổi và hướng phát triển cho tương lai
http://photo.tinhte.vn/attach/public...8.14.27_PM.jpg
Trong không khí vui mừng đón chào sinh nhật 10 tuổi, trang web Allthingsd đã có buổi phỏng vấn Sue Garder, giám đốc điều hành Wikimedia Foundation, tổ chức sở hữu và vận hành trang bách khoa toàn thư Wikipedia.
Mở đầu cuộc nói chuyện, Garder đã vui vẻ chia sẻ kết quả tốt đẹp của chiến dịch gây quỹ cho Wikipedia diễn ra gần đây với số tiền đóng góp của thành viên lên đến 16 triệu USD, gấp đôi năm ngoái. Theo Garder, Wikipedia hiện nay có khoảng 17,8 triệu bài viết với 250 ngôn ngữ (phiên bản tiếng Anh đạt hơn 3,5 triệu bài), được đăng tải bởi 8 triệu tài khoản người dùng. Trong những năm tới đây, mục tiêu chính của Wikipedia là tiếp cận đến những vùng lãnh thổ mà tại đây, tên tuổi của trang web chưa thật sự phổ biến như Ấn Độ hay Brazil. Theo Garder, nếu tiếp cận được thêm nhiều người dân tại những vùng đất mới, những nội dung, bài viết sẽ phong phú, đa dạng hơn, qua đó có thể phản ánh hiện thức thế giới sâu sắc và toàn diện hơn.
Để thực hiện mục tiêu trên, sắp tới Wikipedia sẽ mở một văn phòng ở Ấn độ, bên cạnh việc tiếp tục nâng cấp, hoàn thiện hơn nữa các công cụ đăng ký, thảo luận... Sinh viên cao đẳng, đại học là một trong những đối tượng chính mà Wikipedia muốn tiếp cận, với 2 dự án lớn chuẩn bị thực hiện. Thứ nhất là chương trình đại sứ trường học, với mục tiêu kêu gọi sự tham gia của phái nữ vào việc đóng góp, xây dựng bài viết cho Wikipedia (hiện nay, 85% những người tham gia Wikipedia là nam giới). Dự án thứ 2 là chương trình tiếp cận 25 lớp học công lập để thu thập ý kiến đóng góp của sinh viên học sinh về một số đề tài nhất định.
Cuối cùng, để cải thiện chất lượng truy cập, Wikipedia dự định chuyển trung tâm dữ liệu từ vùng đất thường xuyên có thiên tai là Florida sang Virgina. Ngoài ra, Wikipedia cũng sẽ được lưu trữ tại nhiều địa điểm hơn để đảm bảo cải thiện tốc độ truy cập trên toàn thế giới.
Lời kết
Là một tổ chức phi lợi nhuận với mục tiêu chính là cung cấp kiến thức trực tuyến về hầu hết các lĩnh vực trong đời sống, điểm thú vị của Wikipedia chính là triết lý xây dựng trang web với người dùng là nhân tố đóng góp chính. Qua 10 năm hình thành và phát triển, Wikipedia thật sự đã trở thành một kho dữ liệu toàn diện cho người dùng khắp nơi trên thế giới. Chúng ta hãy chúc mừng dấu mốc 10 năm của Wikipedia, và cùng hi vọng trang web sẽ phát triển hơn nữa trong tương lai để tiếp tục là một địa chỉ đáng tin cậy cho mọi người.
Re: Wikipedia mừng sinh nhật 10 tuổi - những mục tiêu mới cho tương lai
wiki có vài bài viết lung tung xà beng, mà nhìn chung cũng good
