KTĐT - Một kết quả khảo sát của Viện nghiên cứu thuộc Trường Đại học Colorado (Mỹ) đăng trên báo Nature Geoscience, ngày 20/9, báo động là 2/3 các đồng bằng quan trọng của địa cầu- trong đó có đồng bằng sông Cửu Long- trong thế kỷ này sẽ bị mất bớt đi diện tích hiện có do đất bị lún xuống và mực nước biển dâng cao.
Các kết quả tìm kiếm mới này căn cứ trên những hình ảnh vệ tinh cho thấy, có đến 85% của 33 bình nguyên rộng lớn nhất thế giới đã bị lụt lội trầm trọng suốt thập niên vừa qua, làm hư hại 260.000km2 đất canh tác, trong đó châu Á chịu thiệt thòi nhiều hơn cả.

Trên thước đo thiệt hại gồm 5 bậc, 7 bình nguyên có nguy cơ bị thiệt hại nặng nhất, Trung Quốc đã chiếm đến ba. Đó là đồng bằng sông Hoàng Hà ở phía Bắc, đồng bằng sông Dương Tử gần Thượng Hải và đồng bằng sông Châu Giang ở Quảng Châu.

Bị mất bớt đất canh tác nhưng ở mức độ thấp hơn là 7 đồng bằng có mật độ dân cư cao, trong đó có đồng bằng sông Hằng ở Bangladesh, Irrawady tại Myanmar, đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam, đồng bằng Missisipi ở Mỹ.

Ngoài yếu tố thiên nhiên, nguy cơ đất bị lở sạt, mực nước biển dâng cao, lấn sâu vào vùng đất ven biển còn do bàn tay phá hoại của con người, nhất là trong giai đoạn cuối thế kỷ vừa qua. Nếu không có sự can thiệp của con người, dòng chảy của những con sông sẽ mang các lớp phù sa đến cho các bình nguyên hấp thụ lấy. Nhưng các con đập trên thượng nguồn đã ngăn chặn sự luân chuyển tự nhiên này, làm khô hạn cả về lượng nước lẫn nguồn trầm tích và thuỷ sản.

Cụ thể ở vùng đồng bằng sông Cửu Long, theo nhà nông học Võ Tòng Xuân - trong những năm gần đây, nạn lụt diễn ra thường xuyên hơn, bất thường hơn, gây thiệt hại nặng nề cho nông dân trong lúc nguồn thuỷ sản ngày càng cạn kiệt, thu hoạch chủ yếu là từ nuôi trồng chứ không từ thiên nhiên.

Các tổ chức bảo vệ sông Mekong đã có hàng loạt công trình nghiên cứu, trong đó có nêu lên hậu quả của một loạt các con đập thuỷ điện trên thượng nguồn như ở Vân Nam, Trung Quốc hay kế hoạch chuyển dòng sông đoạn chảy qua Thái Lan, kế hoạch xây dựng loạt con đập khác tại Campuchia, Lào.

Công trình khảo sát của Trường Đại học Colorado (Mỹ) cũng nêu lên một mối đe doạ khác cho diện tích các đồng bằng lớn trên thế giới đó là mực nước biển dâng cao thêm do khí hậu trái đất nóng lên.

Một báo cáo nổi tiếng của tổ chức phi chính phủ IPCC về thay đổi khí hậu năm 2007 dự đoán, mực đại dương sẽ tăng từ 18-59 cm vào năm 2100. Các cuộc khảo sát gần đây cũng đã tính đến tình hình băng tan tại Nam cực và băng đảo, đẩy mực nước biển sẽ lên cao thêm ít nhất gần một mét vào cuối thế kỷ, nhấn chìm nhiều vùng duyên hải trên thế giới./.
Sưu tầm